Na mijn vorige bericht op Stereotype heb ik een beetje vakantie genomen. Als blogger weliswaar, niet als gretige luisteraar, want op mijn muzikale honger en nieuwsgierigheid staat geen pauzeknop (om eens een modieus woord te gebruiken).
Er is intussen veel nieuws op mijn draaitafel beland, zelf in huis gehaald of als promo gekregen (waarvoor dank!), en dat vroeg allemaal om een uitgebreide luisterbeurt. Bovendien heb ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om oudere albums uit de kast te halen: om nog eens van te genieten, of om te digitaliseren en toe te voegen aan mijn eigen muziekserver.
Dat laatste mag misschien wat vreemd lijken in tijden dat zo goed als alle muziek via streamingdiensten te beluisteren valt, maar ik houd rekening met het definitief verdwijnen van die diensten. Want ja, dat kan toch niet blijven duren? Neem nu Spotify, een bedrijf dat sinds het begin alleen maar verlies maakt. Alle inkomsten verdwijnen in de diepe zakken van de aandeelhouders, terwijl de echte muziekmakers het moeten doen met een habbekrats als vergoeding voor hun werk. Hoe zeer ik ook fan en gebruiker ben van de gigantische audiotheek die Spotify en co in klikbereik aanbieden, zelfs een economische nitwit als ik begrijpt dat zo'n verlieslatend bedrijf vroeg of laat ten onder gaat. Maar goed, dit terzijde.
Het is tijd voor een kleine inhaalbeweging: in twee of drie blogposts geef ik graag een overzicht van de verse oogst die mij de afgelopen weken wat draaikamergeluk kon bezorgen. Allez hop, hier is deel 1.
Echoes of Zoo - Speech of Species (W.E.R.F.)
Muziek op het kruispunt van jazz, rock, dub en allerlei global sounds van de Balkan tot Brazilië, dat is wat je hoort bij Echoes of Zoo, de band van saxofonist Nathan Daems, gitarist Bart Vervaeck, bassist Lieven van Pée en drummer Falk Schrauwen. Deze vier heren zijn ook actief bij andere groepen als Black Flower, De Beren Gieren, Compro Oro en John Ghost: stuk voor stuk toonaangevende bands in de Belgische jazzscene van de afgelopen tien jaar.
Voor Speech of Species is de taal van de dieren een bron van inspiratie: hoe dieren door gebruik van ritme en melodie een bepaalde boodschap overbrengen, maar ook hoe bepaalde dieren soms graag gewoon geluid maken, niet om te communiceren, maar puur voor het plezier. Zo staat Echoes of Zoo ook op het podium en op plaat: gewoon omdat het zo leuk is om muziek te maken.
3'Ain - Sea of Stories (Choux de Bruxelles)
Een tijdje geleden tipte ik al De Dabke Sessies van YaGoon, een Oostendse band rond de Syrische trompettist Yamen Martini. 3'Ain is Martini’s trio met accordeonist Piet Maris en contrabassist Otto Kint. In het eerste corona-jaar bracht het trio al eens een EP uit en nu is er een eerste album. De combinatie van deze drie instrumenten en de muziek die ze brengen op Sea of Stories - een kruisbestuiving van jazz en geluiden uit de Balkan, het Middenoosten en de Méditerranée - stuurde me meteen op een muzikale herontdekkingstocht.
De muziek van 3'ain deed me namelijk denken aan het prachtige album Charms of the night sky van Dave Douglas met accordeonist Guy Klucevsek, bassist Greg Cohen en violist Mark Feldman: jazz met Oost-Europese toets. En daarbij moest ik dan ook weer denken aan 3Men In A Boat (bassist Kristof Roseeuw, accordeonist Philippe Thuriot en drummer Lionel Buvens), een gelijkaardig en toch wel een heel ander trio dat nog niet zo lang geleden samen met Mark Feldman en het repertoire van Charms of the night sky een korte tournee heeft gedaan. Zo zie je maar: luisteren is altijd een beetje reizen, ook al gaat de tocht niet verder dan je platenkast.
Nils Vermeulen - Variations (Aspen Edities)
Voor Nils Vermeulen is muziek maken ook een beetje reizen, zo lijkt het. Op zijn eerste soloalbum Variations neemt hij via improvisaties en eigen composities de luisteraar mee op een tocht langs de akoestische mogelijkheden van zijn instrument, de contrabas. Een bijzonder spannende en boeiende trip is het zeker. Als ik het goed heb, gebruikt hij daarbij enkel het basismateriaal van de contrabassist: een klankkast en een stel snaren die worden gestreken, geplukt of getokkeld met strijkstok en vingers. Er komen geen klemmen, knijpertjes of stokjes of welke andere geluidsmanipulatie dan ook bij kijken. Het zijn pure klanken en vibraties opgevangen door een microfoon. Soms klinkt de bas vertrouwd zoals te voorzien en te verwachten, dan weer lijkt hij een draailier, een prepared piano, een slaginstrument of een fluit.
Net zoals Nils Vermeulen zijn er nog andere interessante contrabassisten die onlangs een solo-album hebben uitgebracht: Madame Bass Joèlle Léandre bijvoorbeeld, maar ook Mark Dresser en iets langer geleden al Michael Formanek. Beluister al die platen na elkaar en je staat versteld van de diversiteit en muzikaliteit in die bassolo's.
Ingar Zach - strumento di etimo incerto (Aspen Edities)
Ook dit is een nieuw en fascinerend album op Aspen Edities, een Belgisch label dat eerder al twee albums uitbracht met de Noor Ingar Zach als gastmuzikant bij Linus van Ruben Machtelinckx en Thomas Jillings (Light as never en Mono no aware). Zach zou je kunnen omschrijven als percussionist – hij werkt met trommels en vellen en met allerlei slaginstrumenten – maar hij is niet bepaald een doorsnee drummer. Zijn belangrijkste instrument is de gran cassa, een enorme trommel met een doorsnede van ongeveer een meter. Ik zag Zach een paar keer tijdens concerten en toen stond die trommel als een soort tafel voor hem. Zach bespeelde het instrument niet alleen met stokken of met de hand, maar ook door er elektronische of mechanische apparaatjes op te leggen en te werken met de trillingen die ze voortbrengen. Ik vermoed dat hij op dezelfde manier ook de minimalistische en repetitieve muziek op dit soloalbum (en eerdere solo's voor zijn eigen platenlabel Sofa) heeft gecreëerd.
'Muziek' is misschien niet het juiste woord voor de drie lange stukken die hij laat horen op strumento di etimo incerto (vrij vertaald: instrumenten van onzekere herkomst). Het zijn eerder mysterieuze klanklandschappen die doen denken aan bewerkte field recordings van op industriële complexen. Of in het nummer hierboven aan de soundscapes van treinen op El Tren Fantasma van Chris Watson. Maar dat is wat mijn oren ervan maken, een ander stel hoort misschien iets helemaal anders. En daar gaat het om, getuige het mooie motto op de hoes van de plaat: Non è la voce che comanda la storia: sono le orecchie. Dat is een quote van de Italiaanse schrijver Italo Calvino: niet de verteller bepaalt het verhaal, wel de oren van de luisteraar.
Robin Verheyen - Playing the room (W.E.R.F.)
Het moest er eens van komen, een soloalbum van saxofonist Robin Verheyen. Hier geen elektronische foefjes of andere manipulatie, alleen Robin op sopraansax en de bijzondere akoestiek van de ruimtes waar deze plaat werd opgenomen in de herfst van 2021: de lege Grote Zaal van het Brugse Concertgebouw en de Sint-Walburgakerk in dezelfde stad. Het voorbije corona-tijdperk is dan toch ergens goed voor geweest, want naar verluidt liep Robin Verheyen al langer rond met plannen voor een soloproject. Touren met zijn vele projecten, van TaxiWars tot The Bach Riddles, was noodgedwongen even on hold gezet en daardoor kwam er tijd vrij om hieraan te werken, met de hulp van het Brugse AMOK festival en platenlabel W.E.R.F.
De setting is dan wel anders, maar verwacht geen totaal andere Robin Verheyen. Hier krijg je de saxofonist ten voeten uit, helemaal zichzelf, herkenbaar uit zijn andere projecten, maar dan zonder andere muzikanten. Enkel de galm zou je kunnen zien als een tegenspeler, waar hij naar moet luisteren om erop te anticiperen en reageren. Moeiteloos weet hij een plaat lang te boeien met zijn improvisaties, eigen composities en variaties op thema's uit de klassieke muziek en de blues. En Thelonious Monk, die hij citeert in het nummer One and Four. Met een knipoog naar Steve Lacy, die andere sopraansaxofonist met een groot hart voor Monk.
(wordt vervolgd)